Somesanastuo livvinkarjalakse
Somesanastuo: sano omii mielii da ližiä ehoituksii
Myö elämmö somen muailmas da somen aigua. Konzu pagizemmo someh näh da juguammo midägi ezimerkikse Instagramah, Tiktokah libo Facebookah, tarvičemmo somesanastuo. Mostu sanastuo pidäy olla karjalaksegi: karjalan kieldyhäi käytetäh somesgi!
Karjalazet nuoret Milla Tynnyrinen da Maura Häkki ollah kerätty yhteh dai luajittu ičegi somesanastuo da toiči heijän abuniekannu on olluh vahnembi dovariššu Natalia Giloeva (Hiloin Natoi). Kačo nečidä somesanastuo da sano omii mielii sego ehoituksii.
suom. seurata, seuraaja
Olen saanut Instagramissa kolme uutta seuraajaa.
Kannattaako tätä Instagram-käyttäjää seurata?
karj. mahtollizet variantat: sebruaju/sebrata; siebruaju/siebrata; suvaiččii/suvaija; jällittäi/jällittiä
Olen suannuh Instagramas kolme uuttu sebruajua.
Maksaugo tädä Instagramua jällittiä?
Huomavuo:
Täh on duumaittu sežo abstraktua variantua ”kaččoi”, kudai hyvin pädöy ezimerkikse Tiktokah da toizis juuri videoloih liittyjis somečupuloih. Instagramah da Facebookah ”kaččoi” ei vikse pädis, sendäh gu niilöis i tekstu da toiči kuva ollah ylen tärgiet.
suom. unfollata (lopettaa seuraaminen)
Unfollasin Mauran Instagramissa.
karj. mahtollizet variantat: heittiä jällitändy
Heitin Mauran jällitändän Instagramas.
suom. feedi
Selasin Instagramin feediä, vaikka olisi pitänyt mennä nukkumaan.
karj. mahtollizet variantat: syöteh, feedu, fiedu
Kaččelin Instagraman syötehty, hos olis pidänyh mennä muate.
Nikonzu en ehti kaččuo kaikkie, midä omas fiedas olis.
Huomavuo:
Syöteh-variantan mallinnu on käytetty suomeh luajittuu syöte-sanua. Sidägi käytetäh, ga vähimyölleh nuoret puaksuh otetah somesanastuo laihinah anglien kielespäi. Muga on puuttunuh käyttöh ”feedi”, kudai täs sanastos on mugavutettu karjalah.
suom. emoji
En käytä emojeita kovin usein.
karj. mahtollizet variantat: emodži, muhavo
En ylen puaksuh käytä emodžiloi.
Häi ainos työndäy minule muhavuo.
Huomavuo:
Muhavo-sanua on aijemba käytetty vaigo pozitiivistu tunduo tarkoittajis ”emodžeis”. Yhtelläh se on kebjiembi sanuo da käyttiä, migu emodži. Toinah merkičyksen voibi levendiä.
suom. filtteri (valmiiksi määritelty kokoelma kuvanmuokkausasetuksia)
Käytin kuvassa filtteriä, koska näytin niin väsyneeltä.
karj. mahtollizet variantat: fil’tru
Käytin kuvas fil’trua, sendäh gu olin muga väzynyh.
suom. hyväksyä kaveri/seurauspyyntö
Hyväksyin Pekan kaverikse.
Sain häneltä seurauspyynnön.
karj. mahtollizet variantat: ottua dovarišakse/sebruajakse; pyrrindy/pyrgimine dovarišakse; sebruandupyrgimys
Otin Pekan dovarišakse.
Pekka pyrgihes minun dovarišakse.
Pekka työndi minule sebruandupyrgimyksen.
suom. hashtagi; aihetunniste (#)
Lisäsin postaukseen hashtagin, että mahdollisimman moni näkisi sen.
karj. mahtollizet variantat: tunnisteh; haštagu
Ližäin postavukseh haštagan, gu mahtollizembah monet nähtäs sen.
Huomavuo:
Suomekse ammui opittih käyttiä ’tunniste’ libo ’risuaita’, ga hashtagat myö kaikin tiijämmo. Netgi ollah tuldu anglien kauti.
suom. tägätä (@)
Tägäsin kaverini kuvaani.
karj. mahtollizet variantat: merkitä; tägiiruija
Merkičin dovarišan omah kuvah.
Tägiiruičengo sinuu täh?
suom. estää/blokata
Estin hänet Facebookissa.
Sain häneltä niin ilkeitä kommentteja, että blokkasin hänet kaikkialla.
karj. mahtollizet variantat: estiä; blokiiruija
Estin hänen Facebookas.
Sain hänelpäi mostu pahua kommentua, gu blokiiruičin hänen kaikis kohtis.
suom. ilmiantaa
Ilmiannoin tuon tilin, koska sillä postataan todella usein rasistisia juttuja.
karj. mahtollizet variantat: ilmiandua
Ilmiannoin sen käyttäjän, sendäh gu sil ylen puaksuh työtäh rasististu dieluo.
suom. käyttäjätili/profiili
Loin eilen uuden Instagram-käyttäjän kissoilleni.
Onko sinulla profiilia Facebookissa?
karj. mahtollizet variantat: käyttäi/profil’u
Luajiin egläi uvven Instagram-käyttäjän iččeni kažiloih niškoi.
Ongo sinul profil’ua Facebookas?
suom. kanava (esimerkiksi Youtubessa)
Seuraa tätä Youtube-kanavaa!
karj. mahtollizet variantat: kanualu
Kačo/sebrua tädä Youtube-kanualua!
suom. yksityisviesti
Lähetin yksityisviestin, koska en halunnut kommentoida asiaa julkisesti.
karj. mahtollizet variantat: viesti (verdua ’joukkoviesti’)
Työnnin hänele viestin, sendäh gu en tahtonuh kommentiiruija dieluo ylehizes tilas.
Huomavuo:
Karjalankielizih variantoih ei ole eriže otettu sanua ”yksityisviesti”, sendäh gu sana ”viesti” ilmai nimittumua miäritehty jo juohattau yhtele ristikanzale työttyy viestii. Ollou viesti suurembale joukole työttävy, sit voi paista sanal ”joukkoviesti”.
suom. ryhmächätti
Lisään sinut ryhmächattiin Whatsapissa.
karj. mahtollizet variantat: joukkočattu; joukkopaginaloveh
Ližäin sinuu joukkočattah Whatsapas.
ketju (Twitterissä)
Kannattaa lukea tämä ketju, opin siitä paljon uutta.
karj. mahtollizet variantat: čieppi
Maksau lugie tädä čieppii, opastuin sit äijän uuttu.
suom. duetata (video) Tiktokissa
Duettasin hänen videonsa, koska tahdoin kommentoida asiaa.
karj. mahtollizet variantat: duetoija; vastata videol
Vastain hänele videol, sendäh gu tahtoin kommentiiruija dieluo.
Duetoičen hänen videon.
suom. tallentaa, tallentaminen
Tallensin hänen julkaisunsa, että voin lukea sen ajatuksella myöhemmin.
karj. mahtollizet variantat: tallendua, panna taldeheh; tallendamine
Tallendin hänen kirjutuksen, gu voizin tarkah lugie sen myöhembä.
suom. tilata (esimerkiksi Youtube-kanava)
Tilasin hänen Youtube-kanavansa.
karj. mahtollizet variantat: tilata
suom. postaus
Luin eilen hyvän postauksen kasvisruoasta.
karj. mahtollizet variantat: julgavo; postavus; postu
Luvin egläi hyvän julgavon kazvossyömizih näh.
suom. tykkääjä
Postauksellani on jo 200 tykkääjää.
karj. mahtollizet variantat: suvaiččii
Minun kirjutuksel on jo 200 suvaiččijua.
Huomavuo:
Tädä sanua hätken on duumaittu da duumaijah iellehgi, sendäh gu karjalan “suvaiččii” da suomen “tykkääjä” ollah vähän erijyttyzet – toine on buitegu lujembi. Täh sanastoh yhtelläh on otettu “suvaiččii”.
suom. skrollata (selailla, mahdollisesti edestakaisin)
Skrollasin Facebookia kaksi tuntia.
karj. mahtollizet variantat: livata; šelailla; skrol’l’ata
Livain Facebookua kaksi čuassuu.
Konzubo olet jälgikerdua šelailluh Instagramas?
Huomavuo:
“Livata” da “šelailla” on otettu Pyölin da Markianovan sanakniigoispäi. Heijän kontekstois niilöil on vikse tarkoitettu ezimerkikse kniigan libo žurnualan livuandua. Skrol’l’ata on mugavutettu suomen- da anglienkielizien variantoin vuoh, sendäh gu midägi mostu voit jo nähtä nuorien käytös.
suom. editoida
En jaksa aina editoida videoitani.
karj. mahtollizet variantat: editiiruija
En tirpa ainos editoija omua videodu.
suom. viraali (suureen suosioon internetissä noussut)
Oletko nähnyt uusinta videotani? Se meni viraaliksi.
karj. mahtollizet variantat: viral’l’u; viruali; virual’u
Oletgo nähnyh minun uvvembua videodu? Se puutui viral’l’akse.
suom. somemyrsky
Kirjoitus aiheutti suuren somemyrskyn.
karj. mahtollizet variantat: somebauhu
Kirjutuksen periä rodih suuri somebauhu.
suom. reaktio (reaktioemoji esimerkiksi kommenttiin tai viestiin)
Hän jätti kommenttiini vihaisen reaktion.
karj. mahtollizet variantat: reakcii
Häi jätti minun kommentah vihažan reakcien.
suom. somealusta
Instagram, Facebook ja Twitter ovat somealustoja.
karj. mahtollizet variantat: somekohtu; someallustu; somečuppu
Instagram, Facebook da Twitter ollah someallustat.
suom. tarina/stoori (Instagramissa)
Katso hänen tarinansa – niissä on paljon hyvää tietoa!
karj. mahtollizet variantat: starin
Kačo hänen starinoi – niilöis on äijy hyviä tieduo!
suom. kela (Instagramiin postattu video, englanniksi ‘reel’)
En osaa kuvata keloja, mutta kuvia postaan mielelläni.
karj. mahtollizet variantat: kela
En malta fil’mata kelua, ga kuvua julguan rakkahal.
suom. näyttökerta
Montako näyttökertaa videollasi on?
karj. mahtollizet variantat: ozutandukerdua; kačondukerrat
Äijygo ozutandukerdua on sinun videol?
suom. klikkaus
En tahdo antaa tuollaiselle huonolle kirjoitukselle yhtään klikkausta lisää.
karj. mahtollizet variantat: plikkuandu
En tahto andua moizele pahale kirjutuksele ni yhty uuttu plikkuandua.
suom. bio (profiilin esittelyteksti tai kuvaus esimerkiksi Instagramissa)
Kirjoitin biooni, että opiskelen Itä-Suomen yliopistossa.
karj. mahtollizet variantat: bio
Kirjutin omah bioh, gu opastun Päivännouzu-Suomen yliopistos.
Huomavuo:
Suomes on käytös sežo “kuvaus”. Se on buitegu omembi, ga “bio” on anglien kauti lujennuh suomenkielizien nuorien paginah da sidä voit jo nähtä i karjalas. “Bio” on vallittu täh sengi täh, gu se voibi Ven’an karjalazile olla suomelazen variantan pohjal luajittuu sanua ellendettävembi: heilhäi on äijy angliespäi laihinakse otettuu sanua jo valmehekse.
suom. somekampanja
He aloittivat somekampanjan karjalan kielen puolesta.
karj. mahtollizet variantat: sometembavus; somekampuanii
Hyö allettih sometembavuksen karjalan kieleh niškoi.
suom. trolli
Trolli on tyyppi, joka kirjoittaa ilkeitä kommentteja ja tykkää aiheuttaa riitoja puhumalla joutavia.
karj. mahtollizet variantat: trol’l’u; trolli
Trol’l’u on moine ristikanzu, kudai kirjuttau pahua kommentua da suvaiččou yllyttiä toizii torah omassah paginan vuoh.
Huomavuo:
“Trolli” on otettu suorah Markianovan da Pyölin sanakniigois, “trol’l’u” on vie ielleh mugavutettu juuri karjalazeh suuh.